Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością opłacania składek do ZUS. Te możemy podzielić na dwa rodzaje – składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz składki na ubezpieczenia społeczne (czyli składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe). Ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe są obowiązkowe, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
W tym miejscu warto wskazać, że wakacje od ZUS dotyczą wyłącznie składek na ubezpieczenia społeczne. Składkę zdrowotną będziesz musiał zapłacić.
Przykład
Pani Anna, która rozlicza się ryczałem od przychodów ewidencjonowanych skorzystała z wakacji ZUS za listopad 2024 r. Jednak nie zwalnia jej to z obowiązku zapłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 699,11 zł.
Aby skorzystać z wakacji od ZUS, musisz złożyć specjalny wniosek i dodatkowo spełnić 4 warunki:
Z możliwości wakacji od ZUS może zatem skorzystać mikroprzedsiębiorca, który podlega pod ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i który nie świadczy usług na rzecz byłego pracodawcy – a dokładnie usług, które wcześniej wchodziły w zakres jego obowiązków pracowniczych.
Przykład
Pani Iwona pracowała w firmie X jako pracownik administracyjny – obsługa sekretariatu. W grudniu rozwiązała umowę o pracę. W styczniu założyła działalność gospodarczą świadcząc usługi księgowe. Jej były pracodawca zaproponował, by prowadziła księgowość firmy X. Czy pani Iwona może skorzystać z wakacji od ZUS?
Tak, ponieważ zakres obowiązków wykonywanych w ramach umowy o prace nie pokrywa się z zakresem świadczonej usługi księgowej.
Wakacje od ZUS przysługują tylko w przypadku, gdy płatnik jest zobowiązany do opłacania składek społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Nie dotyczą zatem innych osób zobowiązanych do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, w tym twórców i artystów oraz osób wykonujących wolne zawody.
I właśnie w tym ostatnim przypadku pojawia się wątpliwość – czy wolne zawody będą mogły skorzystać z wakacji od ZUS?
Przypomnijmy, że do wolnych zawodów należą: tłumacze, adwokaci, notariusze, radcowie prawni, biegli rewidenci, księgowi, agenci ubezpieczeniowi, agenci oferujący ubezpieczenia uzupełniające, brokerzy reasekuracyjni, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, doradcy restrukturyzacyjni, maklerzy papierów wartościowych, doradcy inwestycyjni, agenci firm inwestycyjnych oraz rzecznicy patentowi.
Czy prowadząc własną kancelarię prawną będziesz mógł skorzystać z wakacji od ZUS?
Analizując przepisy w tym zakresie może pojawić się wątpliwość. Jednak należy przyjąć, że jeżeli masz zarejestrowaną działalność w Centralnej Ewidencji i Identyfikacji Działalności Gospodarczej, to wakacje od ZUS będą Ci przysługiwać. Wynika, to z tego, że jeżeli prowadzisz działalność w zakresie wolnego zawodu, ale w ramach wpisu do CEIDG, to podstawą ubezpieczenia jest art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach społecznych. Tę interpretację potwierdza ZUS, przykładowo w piśmie z dnia 2 marca 2023 r., sygn. WPI/200000/43/197/2023.
Niestety – wspólnicy spółki jawnej, komandytowej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – nie będą uprawnieni do wakacji od ZUS. Nie jest to związane z wysokością osiąganych przychodów, czy liczbą zatrudnionych osób. Projekt nie przewiduje dla nich tej preferencji, bez względu na spełnienie pozostałych warunków.
Jedynym wyjątkiem będą wspólnicy spółki cywilnej. Spółka ta nie jest traktowana jako osobny podmiot, ale jako umowa pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. To powoduje, że wspólnik spółki cywilnej jest wpisany do CEIDG i jest traktowany tak samo jak jednoosobowe działalności gospodarcze. Oczywiście spółka musi spełnić pozostałe warunki uprawniające do zastosowania wakacji od ZUS.
Już jesienią tego roku będzie można skorzystać z wakacji od ZUS. Możliwość ta będzie jednak dostępna dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze i wspólników spółek cywilnych, po spełnieniu kilku warunków. Wspólnicy spółek jawnych partnerskich czy komandytowych nie będą mogli skorzystać z tej możliwości.
Aby skorzystać z wakacji składkowych, należy złożyć wniosek do ZUS w miesiącu poprzedzającym miesiąc, który ma zostać objęty ulgą. Szczegółowy formularz wniosku oraz instrukcja jego wypełniania zostaną udostępnione na stronie internetowej ZUS.
Po upływie wakacyjnego miesiąca, obowiązki składkowe następować będą automatycznie, nie wymaga to nowego zgłoszenia. Należy przy tym pamiętać, że miesiąc, w którym przedsiębiorca skorzysta z wakacji składkowych, nie zwalnia go od składania deklaracji rozliczeniowych i pozostałych raportów miesięcznych.
Ważne jest, aby śledzić dalsze komunikaty ZUS i rządu w sprawie szczegółów tego nowego świadczenia.
