Sprzedając towar bądź usługę masz obowiązek zapłaty podatku należnego, bez względu na to czy otrzymałeś ok nabywcy zapłatę. Idąc dalej nie znosi to również obowiązku regulowania Twoich zobowiązań z stosunku do klientów czy pracowników. Właśnie dla zachowania płynności finansowej w przedsiębiorstwie powołano instytucję ulgi na złe długi. Służy ona umożliwieniu (zatem jest to uprawnienie, a nie obowiązek) do zmniejszenia wartości podatku z takiej nieopłaconej faktury (bądź umowy, jeśli nie wystawiono faktury). Dotyczy to płatności za wierzytelności nie uregulowane lub zbyte w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Nie jest ważna zatem data wykonania transakcji.
Twój dłużnik natomiast jest zobowiązany do korekty odliczonej kwoty VAT na podstawie niezapłaconej terminowo faktury bądź wierzytelności wynikającej z umowy.
W 2020 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał przepisy krajowe dotyczące ulgi na złe długi za niezgodne z dyrektywą. Po dostosowaniu treści wyroku do prawa krajowego podatek można zmniejszyć, jeśli zostaną spełnione wyłącznie dwa warunki:
Na możliwość skorzystania z ulgi nie wpływa już zatem obecny (na dzień dokonania korekty) status nabywcy, w szczególności czy jest podatnikiem VAT czynnym lub czy jest w trakcie postępowania upadłościowego.
Dodatkowo wprowadzono możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w przypadku, gdy nabywcą jest podmiot inny niż podatnik VAT czynny – np. osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, ale także podatnik VAT zwolniony, czyli przedsiębiorca niezarejestrowany jako VAT czynny.
Jednak w tym przypadku warunki do zastosowania ulgi są trudniejsze do spełnienia.
Nie zadziała tutaj zatem automatyzm, lecz konieczne jest dokonane określonych czynności. Z uwagi na to w praktyce ulga będzie stosowana do większych wierzytelności, dla których postarasz się o wyrok lub umieścisz je w rejestrze długów. Warto zwrócić uwagę, że nie chodzi o rejestr prowadzony przez Krajowy Sąd Rejestrowy – czyli Krajowy Rejestr Zadłużonych, ale o każdy podmiot działający w oparciu o ustawę o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Ich wykaz znajdziesz tutaj.
Warto wskazać, że wierzytelności konsumenta możesz zgłosić do takiego biura pod warunkiem, że przekraczają one kwotę 200 zł. Wcześniej jednak musisz konsumentowi przekazać wezwanie do zapłaty i odczekać miesiąc od daty jego doręczenia.
Jeżeli po skorzystaniu z ulgi na złe długi otrzymasz zapłatę, jesteś zobowiązany również uwzględnić to w swoim rozliczeniu, a zatem musisz dokonać korekty podatku należnego, zwiększając jego wartość. W tym wypadku nie jest to twoim prawem, ale obowiązkiem.
Tak samo musisz postąpić, jeżeli zdecydujesz się sprzedać wierzytelność, a wcześniej skorzystałeś z ulgi. Nie mam przy tym znacznie jaką kwotę otrzymasz za tę wierzytelność.
Jeżeli jesteś dłużnikiem, wówczas masz obowiązek dokonania zmniejszenia podatku naliczonego w okresie, w którym upływa 90 dni od daty płatności określonej w umowie lub na fakturze. Nieuwzględnienie ulgi na złe długi powoduje, że twoje rozliczenie jest nieprawidłowe.
