W pierwszej kolejności ryczałt powinni rozważyć przedsiębiorcy, których działalność gospodarcza nie generuje zbyt dużych kosztów. Zasadniczo dotyczy to tych, którzy świadczą usługi. Wybierając ryczałt pozbawiasz się bowiem kosztów podatkowych. Nie wpływają one zatem na wysokość podatku, który będziesz płacił. W przypadku kalkulacji ryczałtu nie uwzględnisz większości ulg (np. ulgi dla klasy średniej) jak również kwoty wolnej od podatku, która od tego roku wynosi 30 000 zł.
Kolejnym elementem przy kalkulacji wyboru ryczałtu jest stawka tego podatku. Jest ona różna w zależności od świadczonej usługi. Przykładowo świadcząc usługi budowlane stawka ryczałtu wynosi 5,5%, ale jeżeli wynajmiesz swoją koparkę innej osobie, to przychód z najmu opodatkujesz stawką 8,5% (lub 12,5%, jeżeli przychód z najmu przekroczy 100 000 zł).
W przypadku wolnych zawodów, takich jak księgowa, biegły rewident, czy tłumacz, stawka ryczałtu zależy od tego czy przedsiębiorcy Ci zatrudniają inne osoby wykonujące te usługi. Przykładowo księgowa, która nie zatrudnia innych księgowych jest opodatkowana stawką 17%, a ta, która zatrudnia (choćby na pół etatu) – 15%.
Zasada, że ryczałt jest opłacalny tylko przy działalności usługowej, nie jest zawsze spełniona. Fakt ponoszenia kosztów przez przedsiębiorców w działalności handlowej czy produkcyjnej odzwierciedla wysokość stawki ryczałtu. I tak przy działalności handlowej wynosi ona 3 % a przy wytwórczej – 5,5%.
Dokonując wyboru ryczałtu warto porównać, jak zapłacisz podatek od dochodu, z tym który zapłacisz od ryczałtu. Przykład
Pan Adam prowadzi kiosk. Koszty jego działalności wynoszą 40 000 zł, przychód 50 000 zł. W takim przypadku podatek na zasadach ogólnych (stawka 17%) wyniesie 1 275 zł[1]. W przypadku ryczałtu podatek wyniesie 1 750.
Zmiany wprowadzone Polskim Ładem powodują, że nie tylko zobowiązania podatkowe musisz brać pod uwagę przy wyborze formy opodatkowania. Dodatkowo będziesz musiał opłacać składkę zdrowotną, która stała się para-podatkiem. W przypadku zasad ogólnych składka wynosi 9% dochodu, a przy ryczałcie określona jest w oparciu o przeciętne miesięczne wynagrodzenie[2]. W 2022 roku wynosi ono 6221,04 zł. Jednak jest ona zróżnicowana w zależności od wartości przychodów:
Wróćmy do naszego przykładu. Gdyby Pan Adam wybrał ryczałt, powinien miesięcznie do swoich obciążeń publiczno-prawnych doliczyć składkę zdrowotną w wysokości 1007,81 zł miesięcznie (bo łącznie przychody przekroczą w roku 300 000 zł). Czyli łączna wartość zobowiązań publicznych[3] wyniesie 2 757,81 zł. Gdyby wybrał zasady ogólne łącznie zapłaciłby 2 600 zł (1 700 zł podatku i 900 zł składki zdrowotnej)
Nie mam prostej odpowiedzi na to w jaki sposób ustalić odpowiednią formę opodatkowania dla własnej działalności. Sytuacje podatników mogą być różne np. wspólne rozliczenie z małżonkiem. Głównym jednak bodźcem do zastanawiania się nad ryczałtem są:
Dodatkowo, w ostatnich dniach rząd zapowiedział kolejne zmiany podatkowe. Podstawowa stawka podatkowa zostanie obniżona do 12%, przy czym zlikwidowana zostanie ulga dla klasy średniej. Z zapowiedzi medialnych wynika, że przedsiębiorcy będą mogli ponownie dokonać wyboru formy opodatkowania na 2022 rok. Dotyczyć to będzie jednak tych, którzy wybrali ryczałt lub podatek liniowy.
[1] Przyjęto że roczny dochód wyniesie 120 000, uwzględniono kwotę wolną od podatku i nie uwzględniono ulgi dla klasy średniej.
[2] A dokładniej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale roku poprzedniego.
[3] Wpływ składek na ubezpieczenie społeczne został pominięty z uwagi na to, że w obu przypadkach może pomniejszać podstawę opodatkowania.
