Prawa autorskie a VAT

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Definicja ta określa jakie elementy musza być spełnione, aby wytwór działania danej osoby mógł być chroniony prawem autorskim.

Warto podkreślić, że utwór musi wskazywać przejaw działalności twórczej i mieć charakter indywidualny. W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu.

Nie może zatem być to czynność powtarzalna czy rutynowa.

Przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe).

Przykładem utworu objętego prawem autorskim jest książka, fotografia, rzeźba, logo firmy, grafika komputerowa, ale także projekt budowlany czy architektoniczny. Utwór (chroniony prawem autorskim) może być stworzony nie tylko przez sławnego artystę, ale każdą osobę – np. obraz namalowany przez amatora, zdjęcie z wakacji rodzinnych, czy projekt zagospodarowania ogrodu.  

Ustawa o prawach autorskich i prawach pokrewnych rozróżnia autorskie prawa majątkowe oraz autorskie prawa osobiste.

Autorskie prawa osobiste nie mają wymiaru stricte ekonomicznego. Prawa te chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem. Zalicza się do nich między innymi prawo twórcy do autorstwa utworu i oznaczania go swoim nazwiskiem, prawo do nienaruszalności treści i formy stworzonego przez niego utworu, prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, a także prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Autorskie prawa majątkowe to wyłączne prawo twórcy do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji (czyli sposoby korzystania z utworu przez nabywcę tych praw) oraz jako prawo twórcy do wynagrodzenia za korzystanie z jego utworu. Oznacza to, że twórca może odpłatnie przenieść je na inną osobę lub udzielić do nich licencji, czyli możliwości korzystania z nich.

Jeżeli prawa autorskie są wytworzone w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ich przeniesienie na inny podmiot stanowi świadczenie usługi. Jest to zatem czynność opodatkowana tym podatkiem. Pewnie niejednokrotnie spotkałeś się z taką sytuacją – najczęściej kupując licencję do programu komputerowego.

Zasadniczo mamy tutaj do czynienia ze stawką 23%. Jednak w niektórych przypadkach Ty – jako twórca - możesz zastosować stawkę 8%.

Przewidziano bowiem że usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania są opodatkowane obniżoną stawką podatkową.

Niższa stawka VAT może być wykorzystywana np. przez architekta wnętrz, który przygotowuje projekt aranżacji. Gdy przenosi na zamawiającego prawa autorskie do tego projektu. wynagrodzenie jakie za to otrzymuje, będzie opodatkowane stawką 8%. To samo dotyczy projektu budowlanego czy projektu ogrodu.

Warto podkreślić, że obniżona stawka dotyczy tylko twórcy – osoby fizycznej. Jeżeli twórca przeniósł prawa na inny podmiot, który następnie udziela na niego licencji lub sprzedaje go dalej, wówczas stawka obniżona nie znajdzie zastosowania.