IP BOX to ulga przeznaczona na innowacje, których efektem jest uzyskanie np. patentu, praw ochronnych dla wzoru użytkowego czy prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Większość tych praw powstaje z chwilą uzyskania stosowanego dokumentu z Urzędu Patentowego… i nie znajdzie zastosowania w Twojej działalności.
Jest jednak pewna kategoria praw, która nie wymaga formalizacji – mowa o prawach autorskich do programu komputerowego. Pojęcie to nie zostało nigdzie zdefiniowane, co może powodować pewne problemy z ustaleniem czy faktycznie ono powstało, czy też nie.
Przede wszystkim, podstawą przyznania ochrony prawnej dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej danego autora lub autorów) ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania.
Jako prawa autorskie nie kwalifikują się zatem działania rutynowe (np. techniczna modyfikacje programu), lecz działania skutkującej wytworzeniem, ulepszeniem lub rozwinięciem programu komputerowego, w tym nawet jego części.
Jeżeli zatem tworzysz lub współtworzysz programy komputerowe, do których przysługują CI prawa autorskie wówczas możesz skorzystać z ulgi IP BOX. Niestety jest jeszcze jedno „ale”.
Prawa, które mogłyby korzystać z „ulgi” IP BOX, musza zostać wytworzone w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Ustawa podatkowa definiuje działalność badawczo rozwojową jako działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Przyjmując, że większość programistów nie prowadzi badań naukowych, przyjrzyjmy się, jak zdefiniowano prace rozwojowe.
Prace rozwojowe to działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Jeżeli zatem prace rozwojowe, których przejawem może być każdy proces ulepszania istniejących lub tworzenia nowych programów, mają charakter twórczy, to znaczy, że są one wykonywane w ramach działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstwa. Tym samym ten warunek powinieneś spełniać.
Zaletą stosowania „ulgi” IP BOX jest możliwość opodatkowania części przychodów stawką podatku w wysokości 5%. Porównując ją ze stawką na ryczałcie (12% – przy czym IP BOX nie możesz zastosować rozliczając się ryczałtem ewidencjonowanym), w podatku liniowym (19%), czy też podatkiem jaki płacą spółki (CIT 9% lub 19%) niewątpliwie jest ona bardzo atrakcyjna.
W przeciwieństwie jednak od „klasycznego” opodatkowania, stawkę tę możesz zastosować jedynie do przychodów z komercjalizacji wytworzonych przez Ciebie praw autorskich do programu komputerowego. Przykładem komercjalizacji jest sprzedaż tych praw lub udzielenie licencji na nie.
Niestety to nie koniec ograniczeń. Do tak ustalonego dochodu musisz zastosować jeszcze współczynnik, który obliczysz uwzględniając koszty, związane z wytworzeniem prawa autorskiego. Wskaźnik ten (tzw. wskaźnik nexus) uwzględnia koszty ponoszone na działalność B+R związaną z wytworzeniem tych praw bezpośrednio przez Ciebie, ale także zakupionych wyników prac badawczo rozwojowych od podmiotów powiązanych (im więcej, tym wskaźnik jest mniejszy i dochód maleje) i niepowiązanych, a także nabycie praw autorskich do programów komputerowych od innych podmiotów. Wskaźnik ten nie może przekroczyć wartości 1.
Dokładana analiza tego wskaźnika wskazuje, że:
Warto również wskazać, że prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą w ramach której wytwarzasz prawa autorskie do programu komputerowego, to koszty które ponosisz są bezpośrednio związane z tym prawem, mimo iż podatkowo są one uznawane za tzw. koszty pośrednie. Przykładem może być wydatek na zakup programu księgowego, czy też składka na ubezpieczenie społeczne.
Jak każda ulga podatkowa, tak i IP BOX może być baczniej kontrolowana przez organy podatkowe. Nie dość, że musisz prowadzić dodatkową ewidencję to powinieneś być w stanie udowodnić, że działania jakie podejmujesz w ramach działalności badawczo-rozwojowej prowadzą do powstania praw autorskich, które następnie komercjalizujesz. Warto zatem przygotować się to zastosowania tej ulgi przed jej zastosowaniem. Samo Ministerstwo Finansów w objaśnieniach podatkowych zachęca do wystąpienia o interpretację indywidualną tym zakresie. Zwróć jednak uwagę, że pomimo zwiększonych obowiązków jest to rozwiązanie bardzo atrakcyjne.
