Ryczałt od dochodów spółek – bo tak formalnie nazywa się estoński CIT – jest formą opodatkowania dostępną tylko dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych. I to nie wszystkich. Może on być zastosowany w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej.
Tej formy opodatkowania nie możesz wybrać, jeżeli działalność prowadzisz poprzez spółkę jawną (nawet jeżeli jest ona opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych), spółkę cywilną, czy też jako jednoosobowa działalność gospodarcza.
Ustawa wskazuje kilka warunków jakie musisz spełnić, aby wybrać estoński CIT. Do najważniejszych należy to, by wspólnikami takiej spółki były tylko osoby fizyczne. To zaś oznacza, że w przypadku grup kapitałowych, holdingów, wybór tej formy również nie jest możliwy.
Dodatkowo osoby, które są wspólnikami takiej spółki, nie mogą być fundatorami lub beneficjentami fundacji czy trustów, z których to podmiotów otrzymują jakieś świadczenia. Jedynym wyjątkiem od tej reguły jest fundacja rodzinna. W jej przypadku, bycie beneficjentem czy fundatorem, nie wyklucza możliwości wyboru estońskiego CIT.
Drugi warunkiem jest to by spółka, która wybrała opodatkowanie estońskim CIT nie posiadała udziałów czy akcji innego podmiotu.
Trzecim, chyba najtrudniejszym do spełnienia kryterium wyboru estońskiego CIT, jest konieczność zatrudnienia co najmniej trzech osób na umowie o pracę lub na umowie zlecenia. Ten warunek wymaga szerszej analizy, który omówię w następnym artykule.
Podstawową korzyścią wyboru estońskiego CIT jest brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Brzmi to aż nazbyt niewiarygodnie? Ale to prawda! Spółka, która opodatkowana jest estońskim CIT nie płaci podatku od osiąganych na bieżąco dochodów.
Oczywiście nie oznacza to, że spółka na estońskim CIT w ogóle nie zapłaci podatku. Obowiązek ten jest jednak ograniczony do kilku sytuacji.
Pierwszym i podstawowym przypadkiem, gdy spółka zapłaci CIT, jest wypłata zysku (dywidendy) wspólnikowi.
Przykład
Alfa Spółka z o.o., która wybrała opodatkowanie estońskim CIT, osiągnęła w 2023 roku zysk na poziomie 1 000 000 zł. Przez cały rok nie wypłacała zaliczek na poczet dywidendy. Spółka ta, pomimo osiągania dochodów nie płaciła zaliczek na podatek, jak to mam miejsce w przypadku zasad ogólnych. Zysk został podzielony w czerwcu 2024 r. i przeznaczony do wypłaty w całości wspólnikom. Z chwilą wypłaty zysku spółka zapłaci podatek CIT.
Ta sytuacja będzie występować najczęściej. Wrócimy do niej za chwilę, opisując opodatkowanie w przypadku rozdysponowania zysku przez spółkę.
Kolejnym przypadkiem, gdy spółka zapłaci CIT jest wypłata tzw. ukrytych zysków. Ustawa definiuje co należy rozumieć przez ukryte zyski wskazując, że są to świadczenia w dowolnej formie stawiane do dyspozycji wspólnika. Za takie świadczenia może zostać uznane dokonanie darowizny, wydatki na reprezentację, udzielenie pożyczki wspólnikowi lub zastosowanie nierynkowej ceny z podmiotem powiązanym. Ta kategoria wydatków powoduje największe problemy interpretacyjne i powinieneś się jej przyglądnąć przed podjęciem decyzji o wyborze estońskiego CIT.
Przykład
Alfa spółka z o.o. udzieliła pożyczki wspólnikowi na kwotę 100 000 zł. Czynność ta powoduje, że spółka Alfa musi zapłacić podatek od wartości kapitału wypłaconej pożyczki.
Trzecią kategorią powodującą opodatkowanie spółki na estońskim CIT są wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Przykład
Beta spółka akcyjna po kontroli Państwowej Inspekcji Pracy otrzymała karę. Wydatek ten, jako że ma charakter sankcyjny, nie jest związany z prowadzoną działalnością, a zatem wysokość tego wydatku powoduje obowiązek zapłaty przez spółkę podatku CIT.
Oprócz zalety estońskiego CIT-u, jakim jest brak opodatkowania bieżącego dochodu, kolejną jest sposób opodatkowania wypłaty dywidendy. Jak wspomniałem wcześniej spółka na estońskim CIT nie płaci podatku na bieżąco, jednak wypłacając zysk podatek ten już zapłaci.
Funkcjonują dwie stawki podatku CIT:
Jak zatem widzisz stawki te są wyższe niż w przypadku spółki na zasadach ogólnych (dla przypomnienia 9% i 19%).
Podobnie jak w przypadku zasad ogólnych, wspólnik otrzymując dywidendę musi odprowadzić 19% podatku. Tyle że wspólnik spółki na estońskim CIT jest uprawniony do odliczenia podatku zapłaconego przez spółkę.
Wysokość odliczenia wynosi:
Prawo do odliczenia podatku zapłaconego przez spółkę powoduje, że efektywne opodatkowanie wspólnika, czyli wysokości podatku jaki zapłaci spółka i wspólnik, wynoszą:
Dla porównania efektowane opodatkowanie spółek na zasadach ogólnych wynosi odpowiednio 26,3% i 34,4%, bowiem wspólnik nie może dokonać odliczenia podatku zapłaconego przez spółkę. W
Pamiętaj jednak, że prawo do odliczenia podatku zapłaconego przez spółkę dotyczy wyłącznie rozdysponowania zysku (wypłaty dywidendy). W przypadku konieczności zapłaty podatku z innych tytułów (ukrytych zysków, wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą) wartość ta nie podlega odliczeniu.
Estoński CIT to forma opodatkowania dla spółek podlegających pod podatek dochodowy od osób prawnych. Aby wybrać tę formę opodatkowania musisz spełnić kilka warunków, które nie są bardzo rygorystyczne. Najtrudniejszym może być konieczności zatrudnienia co najmniej trzech osób.
Zaletą estońskiego CIT jest brak opodatkowania bieżących zysków, oraz efektywna stopa opodatkowania wspólnika, która jest niższa nawet od tej, obowiązującej w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym.
