Ryczałt od przychodów ewidencjonowany jest prostą formą rozliczenia podatku dochodowego, bazującą na opodatkowaniu wyłącznie przychodów, ale bez możliwości odliczenia kosztów. Dodatkowo płacisz składkę zdrowotną w „stałej” wartości, niezależnej od osiągniętego przychodu. Wytłumaczmy, że stała nie oznacza, że jest ona zawsze w takiej samej wysokości. Zasadniczo będzie to wartość 9% od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia określanego za IV kwartał roku poprzedniego – podstawowa wysokość składki. W 2022 roku wynosiła ona 559,89 zł. Jednak, jeżeli osiągane przez Ciebie przychody nie przekroczą 60 000 zł w danym roku, składkę zdrowotną zapłacisz mniejszą – w wysokości 60% podstawowej jej wysokości (w 2022 r. wyniosła 335,94 zł). Natomiast jeżeli przychody przekroczą 300 000 zł w skali roku, to składka podlega zwiększeniu do 180% podstawowej wysokości (w 2022 r. wyniosła 1007,81 zł).
Oprócz opisywanej wyżej wysokości składki zdrowotnej, podstawową zaletą tej formy opodatkowania jest prosta księgowość i zasady podatkowe – opodatkowujesz przychód i tylko on jest deklarowany do urzędu.
To też determinuje podstawową wadę tej formy opodatkowania – czyli brak możliwości rozliczania kosztów. Wszelkie wydatki ponoszone w ramach działalności nie wpłyną na wartość płaconego podatku.
Natomiast stawki podatkowe są zasadniczo niższe niż w przypadku zasad ogólnych (przypomnijmy, że wynoszą one obecnie 12% i 32% podstawy opodatkowania plus 9% składki zdrowotnej obliczanej od dochodu).
Niestety – dla każdej czynności musisz ustalać odpowiednią stawkę ryczałtu. Przykładowo w przypadku działalności budowlanej wynosi ona 5,5% przychodu, natomiast jeżeli w ramach tej działalności wynajmujesz sprzęt budowlany, wówczas przychód opodatkujesz stawką 8,5% (lub 12% jeżeli przychód z najmu przekroczy 100 000 zł w skali roku).
Ten problem możesz rozwiązać już na samym początku określając jakie usługi będziesz świadczył i przyporządkować je do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Jeżeli masz wątpliwości, możesz zwrócić się do Głównego Urzędu Statystycznego celem potwierdzenia kodu PKWiU Twojej działalności.
Pamiętaj jednak, że najlepszym wyborem na rozwianie jakichkolwiek wątpliwości oraz zabezpieczeniem się przed ewentualnymi konsekwencjami karno-skarbowymi, będzie złożenie dwóch ważnych wniosków: wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej oraz wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej. W przygotowaniu obu wniosków zawsze pomocny będzie doradca podatkowy.
No właśnie, jakie są te stawki? Zaczynają się one od 17% a kończą na 2%. Jak wspomniałem powyżej zasadniczo ustalisz to posiadając swój kod PKWiU.
Najwyżej opodatkowane są usług tzw. wolnych zawodów (prawnicy, księgowi, brokerzy ubezpieczeniowi i inni – pełną listę znajdziesz w art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy). Zapłacą oni 17% od przychodu. Poniżej znajdziesz przykłady zastosowania innych stawek, i tak:
Zasadniczo ryczałt jest opłacalny przy działalności generującej małe koszty – czyli często przy działalności usługowej. Dobrym przykładem są tu usługi medyczne (lekarze, pielęgniarki), informatyczne czy budowlane.
Przykład:
Przy przychodzie 150 000 i kosztach 30 000 zapłacisz odpowiednio*:
* – pominięto obciążenia wynikające ze składki na ubezpieczenia społeczne.
Jak widać na tym przykładzie, wybór formy opodatkowania nie jest sprawą łatwą i zależy od kilku czynników, takich jak stawka ryczałtu, wysokość ponoszonych kosztów, czy nieopisanych w artykule ulg – w tym możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem (wybierając ryczałt pozbawiasz się tej możliwości). Jest to jednak forma opodatkowania którą powinieneś się zainteresować już teraz.
Pamiętaj, że wyboru formy opodatkowania musisz dokonać do 20 lutego 2023 r.!
Z uwagi na zamiany, jakie zostały wprowadzone w 2022 roku, musisz wiedzieć, że jeżeli wówczas wybrałeś podatkowanie ryczałtem, możesz jeszcze to zmienić. Wyjątkowo wybór formy opodatkowania, ale tylko poprzez zmianę na zasady ogólne (czyli skalę podatkową) za 2022 r. możesz dokonać w 2023 r. Aby dochód za 2022 r opodatkować skalą, nie możesz złożyć zeznania PIT-28, a dochody (czyli przychody i koszty) musisz wykazać w zeznaniu PIT-36. Dodatkowo będziesz musiał zaprowadzić księgę przychodów i rozchodów. Czy to Ci się opłaca? Trudno w takim przypadku o ogólną zasadę. Musisz niestety obliczyć czy opodatkowanie dochodu, a nie przychodu, będzie dla Ciebie bardziej opłacalne. Nie zapomnij, że dodatkowo będziesz musiał zapłacić 9% składki zdrowotnej obliczonej od dochodu.
Wybór w drugą stronę – czyli z zasad ogólnych (lub podatku liniowego) na ryczałt jest niemożliwy.
Już za dwa lata każda firma opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będzie miała obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych przy użyciu programów komputerowych, a następnie będzie zmuszona do przesyłania elektronicznie ewidencji i wykazu do urzędu skarbowego. Pomimo braku takiego obowiązku na dzień dzisiejszy, niemal każdy przedsiębiorca w celu ułatwienia sobie pracy korzysta z odpowiednich systemów, które pomagają mu w prowadzeniu ewidencji ryczałtowej.
Jednym z systemów kierowanych do mikro i małych przedsiębiorstw, który w prosty i intuicyjny sposób pomaga użytkownikowi w prowadzeniu ewidencji ryczałtowej jest Comarch ERP XT.
W ramach obsługi ewidencji ryczałtowej w programie, zapewniono funkcjonalności pozwalające Użytkownikowi na:
Program ten jest stale w zgodzie z przepisami, dlatego przedsiębiorcy mogą mieć pewność, że każde ich rozliczenie wykonane w programie będzie zawsze zgodne z obowiązującymi przepisami podatkowymi.
